Bal, besin değeri yüksek ve antioksidan özelliği sayesinde hastalıklara karşı direnç sağlayan bir besindir. Faydaları arasında yara ve yanıkların hızlı iyileşmesi, kalp hastalıkları, kolon kanseri ve ülser gibi sağlık sorunlarının rehabilitasyonu bulunmaktadır.

Balın besleyici yararları asırlardır bilinmekte ve son dönemde yapılan birçok araştırmayla da kanıtlanmaktadır. Bal; vitaminler, mineraller, aminoasitler ve enzimler gibi birçok hayati bileşeni içerir. Bal, basit karbonhidratların kaynağıdır. Bir yemek kaşığında 64 kalori enerji sağlayan bal, kaslar için yakıt görevi görür. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Memphis Üniversitesi'nin Egzersiz ve Spor Beslenme Laboratuvarı; egzersiz öncesinde balın en etkili karbonhidrat kaynağı olduğunu tespit etmiştir. Kan şekerine diğer karbonhidrat kaynaklarına kıyasla daha ılımlı bir etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Bal; niasin, riboflavin ve pantotenik asit gibi vitaminler, kalsiyum, bakır, demir, magnezyum, manganez, fosfor, potasyum ve çinko gibi mineraller içermektedir. Bal, diğer besinlerin vücutta daha kolay sindirilip, daha iyi emilmelerini sağlayarak o besinlerden yararlanılma seviyesini de yükseltir. Özellikle hastalık durumlarında bal kullanımı, vücudun hızlı toparlanmasına destek olabilir.

Balın belirgin özelliği tatlı olmasıdır. Bunun nedeni balın içerisinde bulunan üç şekerdir: fruktoz (%34), sakkaroz (%2) ve glikoz (%40). Ayrıca balın %17'si su, geri kalan %7'lik kısmı ise demir, sodyum, kükürt, magnezyum, fosfor, polen, manganez, alüminyum, gümüş, albumin, dekstrin, azot, protein ve asitlerden oluşur. Balın kalitesini bu %7'lik karışım belirler. Balın içeriğinde on beş farklı şeker tespit edilmiştir. Bunlar arasında fruktoz, glikoz, sakkaroz, maltoz, izomaltoz, erloz, kestoz, melezitoz ve rafinoz bulunur. Tipik olarak fruktoz şekeri diğerlerinden ayrıdır. Balı bildiğimiz şekerden ayıran önemli bir fark vardır. Şeker sindirim sisteminde değişime uğrayıp kana karışırken, bal sindirime gerek kalmadan hızla kana karışır.

Genel olarak balların toplandığı farklı bitki kaynaklarına göre farklı aroma, tat, kalite, yoğunluk ve kristalize özelliklere sahip oldukları belirlenmiştir. Benzer olarak ballarda akıcılık, kimyasal bileşimi, şekerler, nem, enzimler, vitaminler, asitler, kolloidal maddeler ve bileşimi bilinmeyen maddeler açısından farklı oldukları bildirilmiştir.

Uzun yıllar bal içerisinde sadece formik asit bulunduğu düşünülüyordu. Ancak analiz yöntemleri geliştikçe asetik, bütirik, sitrik, kaproik, laktik, formik, malik, oksalik, süksiniletannik, tartarik ve velarik asitlerin varlığı tespit edilmiştir. Balın pH'sı 3,29-4,87 arasında değişmektedir.

Çeşitli araştırmacılar balda diyastaz veya amilaz, invertaz, katalaz, oksidaz, fosfataz enzimlerini tespit etmişlerdir. Bu enzimlerin bir kısmı bitkiden gelmekte, bir kısmı ise arının başında bulunan bezlerden salgılanmaktadır.

Eskiden bal içerisinde vitamin bulunmadığı veya çok nadir bulunduğu düşünülürdü. Ancak kimyasal ve bilimsel analiz yöntemleri geliştikten sonra bal içerisinde farklı miktarlarda tiamin, riboflavin, askorbik asit, piridoksin, pantotenik asit, niasin ve az miktarda biotin, folik asit tespit edilmiştir.