Besin Zehirlenmesi

Besin zehirlenmesi, Kimi zaman sindirim sistemimizle alakalı olan bulantı kusma, karın ağrısı, ishal, kramp oluşumu gibi pek çok rahatsızlığın belirtisi olabilecek sıkıntılar gözlenir. Eğer görülen bu tip sıkıntılar son 1 ay içerisinde bir mikroorganizma veya zehir bulaşmış olan bir besinin tüketilmesi neticesinde görülüyorsa bu rahatsızlığa besin zehirlenmesi denilmektedir.

Besin zehirlenmesi olarak adlandırılan olay belirli bir mekânda pek çok bireyi etkileyebilir veya salgınlar biçiminde görülebilmektedir. Kimi zamanda tek bir bireyin tükettiği besin neticesinde zehirlenmesiyle oluşur. Dünya genelinde çok fazla karşılaşılan ciddi bir problemdir. Hastalığın seviyesi zehirlenmeye sebep olan mikroorganizmanın türüne göre farklılık göstermektedir. Genel olarak hafif seyir gösteren bir rahatsızlıktır. Besin zehirlenmesi bebeklerde veya yaşlı bireylerde görülüyorsa daha ağır seyir göstermektedir hatta ölümle dahi sonuçlanabilmektedir. Çünkü bu bireylerin vücutlarında var olan sıvı miktarı yetişkin kişilere göre daha düşük seviyededir.

Besin zehirlenmesine sebep olan mikroorganizmalar bakterilerdir. Bu bakteriler en rahat oda ısısında çoğalırlar ve yaşamlarını sürdürürler. Bu sebeple besinler hazırlanırken bu besinlerin yüksek ısıda ve homojen bir biçimde pişirilmesi gerekmektedir. Eşit bir biçimde pişirme yapabilmek için kızartma yöntemini kullanmak yerine fırın ve mikrodalga fırınlar ya da düdüklü tencere kullanılması önerilmektedir.

Bu bakteriler yüksek ısılarda ölebileceği gibi düşük ısılarda da çoğalmazlar ve dolayısıyla besin zehirlenmelerine sebep olmazlar. Bu sebeple +4'nin altındaki ısı seviyesinde besinleri muhafaza ederek ve gerek görülürse derin dondurucu kullanılarak bu bakterilerin üreme ortamı önlenmiş olur. Bu biçimde saklama en uygun olan yöntemdir. Fakat son kullanma tarihlerine çok özen göstermek gerekir. Nemin fazla olması bakteri üremesine yardımcı olmaktadır. Bu sebeple nemli ortamlarda gıda saklamamaya özen göstermeliyiz.

Besin zehirlenmesi türleri içerisinde en çok rastlananı stafilokok bakterilerin sebep olduğu zehirlenmelerdir. Sıklıkla et, süt ve sütten elde edilen ürünlerde, salatalarda karşılaşılmaktadır. Bu gıdalar tüketildikten yaklaşık 2-3 saat sonra görülmektedir. Kendini göstermeye başladığı andan itibaren kusma gibi bir sonuçla karşılaşılır. Bunun sebebi vücut zehri bir an önce dışarı atmaya çalışır. Ağır biçimde seyreden bir zehirlenme türü değildir. En fazla birkaç gün içerisinde hasta kendine gelip eski haline dönmektedir.

Diğer bir zehirlenme de shigella adı verilen bakterilerin sebep olduğu besin zehirlenmesidir. Bu tür zehirlenme de et, süt ve salata gibi gıdaların tüketilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Kendini gösterme süreci 1-2 gündür. Belirtileri ise kusma başta olmak üzere ateş yükselmesi, kramp biçiminde karın ağrılarının da ziyade ishalde kan oluşumu gözlenmektedir. Hastalığın tam olarak iyileşme süreci 1-2 haftayı bulabilmektedir.

En mühim ve ölümcül olma gibi bir risk taşıyan zehirlenme ise clostridium botilinum bakterisinin sebep olduğu zehirlenmedir. Ciddi olmasının sebebi bakteriler içinde en öldürücü ve etkili zehre sahip olan bakteri budur. O kadar ki bu zehrin birkaç kilogramı ile dünya üzerinde yaşayan bütün insanların ölebileceği düşünülmektedir. Hava almayan ortamlarda üremeyi tercih ettiği için konserve yiyeceklerde çok sık görülen bir zehirlenme türüdür. Bundan ziyade et, meyve, sebze gibi pek çok besin de bulunabilmektedir. Kendini göstermesi 2-3 gün olabilmektedir. Sinir sistemini etkileyerek felç yapmaktadır veyahut ölüme sebep olabilmektedir. Ayrıca solunum sıkıntısına da sebep olabilmektedir.

Bir diğer zehirlenme türü de pirinçten dolayı gerçekleşen zehirlenmedir. Bu besin zehirlenmesine bacillus cereus adı verilen bakterisi neden olmaktadır. Belirtisi kusmadır. Bu süreç 3-5 saat gibi bir süredir.