Besin Alerjisi Belirtileri ve Tedavisi

Besin alerjisi, her yaş grubundan birey için ciddi bir sorun teşkil edebilir. Yemeğin ardından başlayan solunum sorunları, bulantı ve kusma, bilinç kaybı, karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Besinlerde alerjiye neden olanlar arasında süt, domates, yumurta, kabuklu deniz ürünleri ve bazı kuru yemişler önemli bir yer tutar. Bu tür besinlerin tüketilmesinin ardından alerjik etkiler ortaya çıkarsa, derhal doktora başvurulması önemlidir.

Tüketilen besinlerin içeriğinde vitamin, protein, yağ ve karbonhidrat gibi önemli besin maddeleri bulunur. Besin alerjisi, bu besin maddelerinin bağışıklık sistemi tarafından yabancı bir madde olarak algılanması sonucunda ortaya çıkan bir immün yanıtıdır. Besinlerin içindeki maddelere karşı oluşturulan antikorlar, vücudumuzda istenmeyen alerjik reaksiyonların meydana gelmesine yol açar. Besin alerjisi, yaşamın çeşitli dönemlerinde farklı besin maddelerine karşı ortaya çıkabilir. Çocukluk çağında görülen besin alerjileri arasında en fazla yumurta ve süt gibi yiyecekler yer alırken, yetişkinlerde ise kabuklu deniz ürünleri ve yumurta gibi besinlere alerjik reaksiyon verilebilir. Çocukluk döneminde alerjik reaksiyon gösterilen besinlere, yetişkinlikte de aynı reaksiyon gösterilebilir. Bazen besin maddeleri içinde kullanılan koruyucu katkı maddeleri, renklendiriciler, kola ve kakao gibi maddelerde de alerji yapabilirler. Bazen besinlerin kendisi doğrudan alerjiye neden olurken, bazen de aynı tür başka besinlerle birlikte çapraz reaksiyona girerek alerji yaparlar. Örneğin, ceviz tüketince alerji reaksiyonu gösteren kişi, badem ve fıstık gibi diğer kuru yemişlere de alerjik reaksiyon gösterebilir.

Besinlerin alerjik reaksiyon oluşturması için, tüketildikten sonra sindirim sistemi tarafından işlenerek emilmesi gerekir. Vücudumuzda besin alerjisine veya intoleransa karşı bazı mekanizmalar vardır. Bu mekanizmalar, besinlerdeki maddeleri tanır ve içindeki alerjen maddelerin etkilerini engellemeye çalışır. Buna immünolojik tolerans adı verilir. Ancak besin maddelerinin gereğince işlenmemesi ve savunma sisteminin hata yapması sonucunda alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Sindirim sisteminde oluşan hasarla bazı belirtiler ortaya çıkar. Bazıları erken aşamada, bazıları ise geç dönemde kendini gösterir. Bu komplikasyonlar arasında;

Besin alerjisi %7 oranında çocukları etkilerken, %1 oranında yetişkinleri etkiler. Çocukları daha fazla etkilediği söylenebilir. Özellikle gıda intoleransı görülebilir. Bazı kişilerde ise spesifik maddelere tolerans mevcuttur. En fazla laktoz intoleransı görülür. Bazı ailelerde bireylerde daha fazla besin alerjisi görülebilir. Bu nedenle besin alerjisinin kalıtsal özellikte olduğu düşünülmektedir.

Besin alerjisi meydana geldiğinde en fazla sindirim sistemi etkilenir. Bu nedenle sindirim sisteminden kaynaklanan sorunlar yaşanır. Alerjen maddelere karşı antikor üretir ve histamin salgılar. Bununla birlikte boğazda yanma, burunda akıntı, kaşıntı, ciltte döküntü, nefes borusunda şişme ve nefes alma zorluğu, mide krampları ve mide ağrısı gibi sorunlar yaşanır. Bazen hafif etkilerle oluşan bu belirtiler, bazen oldukça şiddetli olabilir.

Öncelikle hastada hangi besinleri tükettikten sonra şikayetlerin olduğu tespit edilir. Bu şekilde tespit edilen besinler yenmediği zaman hastanın şikayetleri sona ererse besin alerjisi tanısı konabilir. Bazı kişilerde ise besinler tüketilince egzersizle birlikte şikayetler olur. Buna egzersizle gelişen besin alerjisi teşhisi konur. Eğer besinlere karşı alerjisi olmayan kişilerde sorunlar oluşursa, bu besin zehirlenmesinden, huzursuz bağırsak sendromu, laktoz yetmezliği gibi etkenlerden kaynaklanabilir. Normalde besin alerjisinin bilinen etkili bir tedavisi bulunmamaktadır. Genellikle alerjiye neden olan besin maddesinden uzak durulması sorunları giderir.