{
    "title": "Besin Döngüsü",
    "image": "https://www.besin.gen.tr/images/Besin-Dongusu-75.jpg",
    "date": "20.01.2024 00:02:50",
    "author": "Bekir İLBAĞI",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Besin döngüsü,</b> Bir ekosistemdeki beslenme zincirinin aşamalarında davranışlarına göre değişik basamaklar vardır. İlk ve en alt basamakta bulunan fotosentez yoluyla kendi besinini kendisi üretebilen yeşil bitkiler (Üreticiler) vardır. Bitkiler veya bitkisel ürünler, ikinci basamaktaki otçul hayvanlarca yenmektedir. Üçüncü basamakta, otoburları yiyen birincil etçiler, dördüncü basamakta da birincil etçileri yiyen ikincil etçiler bulunmaktadır. Canlıların çoğu birkaç beslenme basamağında birden beslendiğinden, leşle veya bitkisel ürünlerle de beslenir. Bazı otçullar da ara sıra hayvansal ürünleri de yerler. Bakteriler ve mantar gibi çürükçül canlıların, ölmüş, birinci basamaktaki bitkilerin yararlanabileceği besinler durumuna getirilmesi ise ayrı bir beslenme basamağını oluşturmaktadır.</div><div><br></div><div><b>Ekolojide beslenme zinciri</b></div><div><br></div><div>Beslenme zinciri ekolojide, madde ve enerjinin bir canlıdan diğerine yiyecek şeklinde aktarılma dizisidir. Canlıların çoğu yalnızca bir tek hayvan veya bitki türüyle beslenmediklerinden, beslenme zincirinin ilk halkasıdır. Etçil beslenme zincirinde otçul bir hayvanı daha büyük bir hayvan yer ve ilk besin kaynağından gelen madde ve enerji böylece bu etçil hayvana aktarılmış olmaktadır. Asalak beslenme zincirinde, küçük bir canlı, kendisinden daha büyük olan konağın bir kısmıyla beslenirken kendisi de daha küçük asalakların konağı olabilmektedir. Çürükçül beslenme zincirindeyse mikroorganizmalar ölü organik maddelerle beslenerek yaşamlarını devam ettirir.</div><div><br></div><div><b>Besin zincirinin kırılması</b></div><div><br></div><div>Beslenme zincirinin halkalarını oluşturan her beslenme basamağında, ısı biçiminde bir enerji kaybı olacağı için, bir beslenme zincirinde en çok dört veya beş basamak bulunabilir. Nüfus yoğunluğunun çok yüksek olduğu yerlerde yaşayan insanlar, tahıl yiyen hayvanlar yerine doğrudan tahıllarla beslenerek beslenme zincirinin bir halkasını azalttıkları için, toplam yiyecek arzını arttırmış olmaktadırlar. Beslenme zinciri ne kadar kısalırsa son tüketiciye ulaşan toplam enerji miktarı da o kadar artmaktadır.</div><div><br></div><div>Bitkiler gibi kendi besinini üretme yeteneği olmayanlar, hayatlarını sürdürebilmek için başka canlıları yemek zorundadır. Bu nedenle doğadaki yabani hayvanların yaşamı genellikle başka bir hayvana yem olarak sonlanmaktadır. Örneğin otçul bir tavşan günün birinde bir tilkiye besin olur, tilki ölünce de onun leşini bu kez sinek kurtçuları ile leş böcekleri yerler. Bitkilerden başlayıp çeşitli hayvanların birbirini yemesiyle devam edip giden bu ilişkiyi ekoloji uzmanları beslenme zinciri olarak tanımlarlar.</div><div><br></div><div>Doğada tek tür yiyecekle beslenen canlı pek azdır. Tavşan sadece otları değil yabani meyveleri ağaçların yaprak ve filizlerini de yer. Tilki ise tavşandan başka fareleri, sıçanları, kümes hayvanlarını ve böcekleri yer. Bu sebeple, çok karmaşık olan bu ilişkiler ağını anlayabilmek için, pek çok besin zincirin arasındaki bağlantıyı ortaya çıkarmak gerekir. Ekoloji uzmanları bu bağlantıyı göstermek için, canlıların adlarını veya resimlerini oklarla birleştirerek ayrıntılı şemalar hazırlarlar. Çoğunlukla bir örümcek ağı kadar karmaşık olan bu şemalara şemalar ağı denmektedir.</div><div><br></div><div>Aslında ağ son derece karmaşık olduğu için gerçeğe birebir uyan bir beslenme ağı çizmek çok zordur. Bu ağa katılacak her yeni hayvan başka bir canlıyı yediğinden veya başka bir canlıya besin olduğundan, ağa eklenecek okların sonu gelmeyecektir.</div>"
        }
    ]
}